KOMENTARZ:
Alvin
Toffler napisał „Trzecią falę” pod koniec lat siedemdziesiątych XX wieku.
Patrząc na jego dzieło z tej perspektywy, ja , pamiętająca jak przez mgłę lata
osiemdziesiąte i potem wszystkie po nich następujące, aż do dziś, ze zdziwieniem i niewielką konsternacją
stwierdzam, że przewidział wiele dzisiejszych zjawisk i przemian. Zadziało się
dokładnie tak, jak to opisał. Dziś wielu ludzi nie widzi świata poza
komputerem, wielu używa go jako narzędzi pracy, pracując oczywiście w domu.
Doszło do rozpadu więzi rodzinnych i emocjonalnych, posprzedawano,
porozwiązywano fabryki, zwalniając ludzi z pracy. Świat niebezpiecznie
rozpędzony zmierza nieuchronnie ku drodze, o której w swojej książce pisał
Toffler. III fala staje się faktem, choć ciągle jeszcze tkwimy w epoce II fali,
czego głębokim wyrazem są nieustanne doniesienia o konfliktach, nie rzadko zbrojnych,
aktach terrorystycznych, strzelaninach itp.
Walka
cywilizacji jednej fali z drugą, jak zwykle w takich sytuacjach dotyka tych
najsłabszych. Powrót do I fali mógł by okazać się dobroczynny w skutkach dla
nas wszystkich, zwłaszcza, że wiele „zacofanych” społeczeństw wciąż tkwi w I
fali.
Takie
publiczne przewidywanie przyszłości z pewnością dla autora tej książki nie było
powodem wielu dobrych doznań. Nie wątpię, że książka wywołała w ludziach wiele
emocji, pojawiły się komentarze, zapewne w dużej mierze krytyczne… Ale Toffler
przyjął to wszystko, powiedział ludziom, co miał do powiedzenia i myślę, że się
nie mylił. Wciąż jestem pod wrażeniem jego pracy, rozumiem jego intencje i
podziwiam zdolność przewidywania.
 |
| http://www.gandalf.com.pl/ |
STRESZCZENIE:
PRZEDMOWA
Sen
o przywróceniu wielkości Ameryce Toffler uważa za bezsensowny, każe nam kiwnąć
ręką na to wszystko, bo to co właśnie widzimy, to śmierć cywilizacji
przemysłowej i początek zupełnie nowego społeczeństwa, które obejdzie się bez
tych wszystkich przemysłowych śmieci. Bliski jest bowiem proces odmasowienia
się kultury masowej. Każdy człowiek będzie mógł być nadawcą i odbiorcą
informacji. Produkty masowe zostaną zastąpione przez jednostki, a komputery
będą dawać pracę, co spowoduje zacieśnienie więzi społecznych. Człowiek sam
będzie w stanie zaspokoić swoje potrzeby. Pieniądze stracą na swej mocy, a
ludzkość przestanie za nimi gonić. Ich miejsce zajmą inne, nieekonomiczne
wartości a człowiek zacznie żyć w zgodzie z naturą. Społeczeństwo takie stanie
się tolerancyjne i zróżnicowane.
Toffler
kładzie nacisk na idee pracy w domu, być może dlatego, ze jest ona jego
udziałem i daje mu satysfakcje.
WSTĘP
Przez
świat przetacza się gigantyczna fala, wszystko wokół wiruje. Pękają dawne
systemy wartości. Zmianami tymi nie rządzi żaden przypadek, są niezależne od
siebie. Zwiastuje to niedaleką śmierć epoki industrializmu i początek nowej
cywilizacji. Powstaje społeczeństwo
jutra.
I
fala, to była faza rolnicza społeczeństwa,
II
fala, to faza przemysłowa społeczeństwa,
III
fala, to fala która właśnie nadchodzi.
Nawałnica
przeobrażeń. Metaforą fali posługiwano się już w XIX wieku.
Fale
więc są bezmiarem informacji.
Czasy
gwałtownych zmian, rozpad życia osobistego człowieka.
ROZDZIAŁ
I ZDERZENIE FAL
SUPERWALKA
Nowa
cywilizacja- nowy styl życia, nowe konflikty polityczne i nowa świadomość.
Elementy
tej cywilizacji:
-
dostrajanie swego życia do rytmów jutra,
-
rozpaczliwe ucieczki w przeszłość, próby wskrzeszenia dawnego świata.
To
początek:
-ery
kosmicznej,
-
ery informatycznej,
-
ery elektronicznej,
-
Globalnej Wioski,
Określenia
te nie oddają tego, co dzieje się dzisiaj. Przyspieszenie współczesnych
dziejów. III fale odczuwają wszyscy i jest pewne, ze nadejdzie jeszcze za
naszego życia. Cywilizacja która obecnie powstaje jest zaprzeczeniem starej
cywilizacji przemysłowej, jej charakter jest technologiczny i anty przemysłowy.
Co
więc niesie ze sobą III fala??
-
nowy styl życia oparty na odnawialnych źródłach energii,
-nowych
technologiach,
-
nowych metodach produkcji,
-nowy
model nuklearnej rodziny,
-„Wioski
elektroniczne”,
-
radykalnie odmienione szkoły,
-
nowe formy korporacji przyszłości,
-
nowy kodeks postępowania,
-przenosi
nas poza standaryzację, synchronizację, centralizację,
-
koncepcje energii pieniędzy i władzy,
-
obalenie biurokracji,
-ograniczenie
znaczenia państwa narodowego,
-własny
odmienny światopogląd,
-zmierzenie
tradycyjnej przepaści pomiędzy producentami.
Może
powstać pierwsza, humanitarna cywilizacja.
REWOLUCYJNE
PRZESŁANKI
Wizja1
Ludzie
myślą, że świat im znany będzie trwał wiecznie, zauważają zmiany, ale sądzą, że
te większe ich zwyczajnie ominą, ze nic nie może zaszkodzić obecnej gospodarce
i polityce. Myślą, że teraźniejszość będzie przyszłością, to powoduje, że
decyzje które podejmują są błędne.
-
kryzys,
-rewolucja
w Iranie,
-
utrata boskości przez Mao,
-
wzrost cen ropy,
-
inflacja,
-terroryzm,
-
nieudolne rządy,
To
wszystko w połączeniu z katastroficzną wizją przyszłości, sianą w TV i innych
środkach masowego przekazu, wyrabia w ludziach myśl , ze przyszłości nie
będzie. Zdążamy ku kataklizmowi po którym zniknie świat i ludzie.
Obie
te wizje wywołują podobne skutki psychologiczne i polityczne, paraliżują
wyobraźnię i wolę ludzi. Rodzi się prywata i bierność. Jesteśmy skazani na bezczynność.
Jesteśmy ostatnim pokoleniem starej cywilizacji, i jednocześnie pierwszym
pokoleniem cywilizacji nowej.
KRAWĘDŹ
NATARCIA
Społeczna
analiza formalna: każda kolejna fala( kontekst historyczny) to zmiana, która
popycha ludzkość coraz dalej.
-
narodziny rolnictwa- pierwszy punkt zwrotny,
-rewolucja
przemysłowa- drugi punkt zwrotny,
Razem
stanowią fale przeobrażeń o określonej prędkości ruchu. Po II Wojnie Światowej
rozpoczęła się III fala, niosąca nieustanne zmiany i przeobrażenia.
-
I fala- początek ok. 8000 r.p.n.e. do1650/1750,
-II
fala od 1650/1750 do II Wojny Światowej,
-
III fala po II Wojnie Światowej.
FALE
PRZYSZŁOŚCI
Nacierające
na siebie społeczeństwo. Fale powodują, że obraz przyszłość jest zamazana. Gdy
te fale się ze sobą zderzą, ocean się burzy. Powstają napięcia społeczne i
konflikty polityczne, płciowe, partyjne itp. Trudno odróżnić przyjaciela od wroga.
Brak logiki w życiu politycznym, a psychoterapeuci robią interesy.
BOGACZE
I MORDERCY
Konflikt
między zwolennikami I i II fali nie pozostaje bez wpływu na politykę, chodzi o
zyski z upadku przemysłu.
ROZDZIAŁ
II
ARCHITEKCI
CYWILIZACJI
Rewolucja
przemysłowa. Wcześniej ludność ziemi dzieliła się na dwie kategorie:
-
ludy prymitywne,
-
ludy cywilizowane.
, urodzenie określa pozycję społeczną, zdecentralizowanie
gospodarki, wybuch rewolucji przemysłowej, powstanie fabryk itp.
GWAŁTOWNE
ROZWIĄZANIA
Krwawa
wojna pomiędzy zwolennikami I i II fali. Wojny o to czy panować będą farmerzy,
czy przemysłowcy. Industrializacja Stanów Zjednoczonych, rolnictwo schodzi na
przegrana pozycję, na znaczeniu zyskuje przemysł. Zderzenie się tych dwóch fal
następowało wszędzie. Za tym szły kryzysy polityczne, przewroty i strajki,
zamachy stanu i wojny. W połowie XX w. siły I fali zostały rozbite a cały glob
objęła cywilizacja II fali.
ŻYWE
BATERIE
Energia-
warunek istnienia każdej cywilizacji.
I
fala czerpała energię z ludzkich i zwierzęcych mięśni, czasem wiatru, słońca i
wody.
II
fala czerpała energię z węgla, gazu, ropy, czyli z zasobów ziemi.
BRZUCH
TECHNOLOGICZNY
Postęp
techniczny.
I
fala- wynalazki niezbędne, wzmacniające siłę ludzkich i zwierzęcych mięśni.
II
fala – wyniesienie technologii na wysoki poziom, postawiła na maszyny i
technologie oraz fabryki.
CYNOBROWA
POGODA
Niewielkie
znaczenie produkcji masowej.
I
fala- wytwarzanie dóbr metoda rzemieślniczą, na zamówienie, według potrzeb,
II
fala- masowa produkcja, innowacje, siatki pośredników, hurtowników, Masowa
dystrybucja, domy handlowe
RUCHLIWSZA
RODZINA
Technosfera
II fali spowodowała zmianę kształtu organizacji społecznej.
I
fala- różne formy rodziny, tam gdzie rolnictwo, rodziny wielopokoleniowe
wspólnie pracujące na chleb. Przywiązanie do ziemi.
II
fala- pojawiły się konflikty w rodzinach. Zachwiał się autorytet ojca,
nastąpiła zmiana stosunku dzieci do rodziców. Pojawiły się nowe obyczaje, powstały fabryki, które spowodowały, ze ludzie zaczęli wychodzić z
hermetycznych rodzin. Szkoły rozpoczęły edukację dzieci. Nastąpiła parcelacja
rodzin, powstały przytułki i domy starców, rozpoczęły się wędrówki ludów za
pracą. Model rodziny nuklearnej: Ojciec + matka + dzieci.
CZEGO
NAPRAWDĘ UCZY SZKOŁA?
Przygotowanie
dzieci do pracy w fabrykach, masowa oświata, ukryty niewolniczy program.
ISTOTY
NIEŚMIERTELNE
Powstanie
korporacji, wcześniej przedsiębiorstwo było własnością jednostki, od tej chwili
odpowiedzialność jednostki jest ograniczona, bo jednostka jest jednym z wielu
udziałowców.
II
fala- ludzie wpierw wzrastali w nuklearnej rodzinie, potem masowo kształcono
ich w szkołach wzorowanych na fabrykach, pod koniec trafiali do korporacji.
FABRYKA
MUZYKI
Powstały
ministerstwa, kluby sportowe, kościoły itp. Fabryki były im wzorem. Dotknęło to
też artystów. Struktura orkiestry symfonicznej też jest wzorowana na fabryce.
PAPIEROWY
POTOP
Kiedyś
– komunikacja osób.
I
fala- wszelkie zdobycze komunikacyjne przeznaczone dla bogaczy. Nie można
wysłać normalnie listu. Ustne informacje.
II
fala- zmiotła ten monopol na komunikację, fabryki i przemysł wymagały masowej
komunikacji. Zorganizowane usługi pocztowe. Pismo i papier stały się
niewystarczalne, wynaleziono w XIX w. telefon i telegraf. Pojawiła się potrzeba
przekazu komunikatow masowych. Powstały środki masowego przekazu. Szkoła gwarantowała że ludzie będą czytać.
ROZDZIAŁ
III
NIEWIDZIALNY
KLIN
II
fala rozdzieliła na pół dwie części składowe życia ludzkiego- produkcja,
konsumpcja. Żywność produkowana na sprzedaż, brak samowystarczalności,
uzależnienie od żywności produkowanej przez innych.
ZNACZENIE
RYNKU
Konsekwencje
tego klina:
Rynek,
niegdyś niewidoczny, dziś stał się centrum życia. Marketyzacja gospodarki.
Rozrost rynku przyczynił się do stopniowego podniesienia stopy życiowej. Rodzą
się konflikty na lini robotnik-fabryka. Dochodzi do dehumanizacji więzi międzyludzkich
i obsesyjnego zainteresowania pieniędzmi. Powstaje korupcja, zmiany w ludzkiej
psychice. Zawierane SA związki kontraktowe, tez w
małżeństwach(intercyzy)Zrodziła się podwójna osobowość człowieka.
NIERÓWNOUPRAWNIENIE
Rozdzielenie
pracy na dwa rodzaje, splecenie się życia zawodowego z prywatnym. Konflikt w
dziedzinie podziału ról i wynagrodzeń. Żony w domu, Mezowie pracowali w
fabryce. Mężczyzn od dziecka przygotowywano do tej roli, kobiety natomiast do
roli matki i żony. Funkcjonowały stereotypy.
Mężczyźni-
produkcja
Dookreślono
na nowo role kobiet i mężczyzn.
ROZDZIAŁ
IV
ŁAMANIE
SZYFRU
Każda
cywilizacja posiada własny szyfr.
STANDARYZACJA
Produkcjamilionów takich samych przedmiotów, procedur naboru pracowników, pracy i płacy.
Standaryzacja programów nauczania. Ludzie stali się podobni do siebie. Zanik
dialektów lokalnych i regionalnych. Języki standardowe wyparły te
niestandardowe, przyjęto jednolity system miar i wag. Standaryzacja pieniądza i
ceł.
SPECJALIZACJA
Eliminacja
zróżnicowania języka, stylów życia i wypoczynku, wykonywanie w kółko tej samej
pracy, specjalizacja pracy- profesjonalizacja. Wytworzenie wspólnej mentalności
i bardzo drobiazgowy podział pracy.
SYNCHRONIZACJA
Zmiany
w sposobie traktowania czasu, czas to pieniądz, Maszyny nie mogą stać
bezczynnie, upowszechnienie zegarków, Ustalono czas pracy, wypoczynku, nauki
itp. Uczono się, spano i pracowano o tej samej porze.
KONCENTRACJA
Uzależnienie
od paliw kopalnianych. Koncentracja energii i ludzi i pracy.
Przestępcy
do więzień, chorzy umysłowo do domów wariatów.
MAKSYMALIZACJA
Choroba
obsesyjnej upodobanie do czegoś co jest ogromne i wciąż rośnie. Wydajność i
sprawność zakładów produkcyjnych i ludzi w nich pracujących. Powstanie PKB.
CENTRALIZACJA
Tam
gdzie przemysł był na wysokim poziomie, wszelkie triumfy święciła
centralizacja.
I
fala- władzę centralizował kościół, oraz
niektórzy władcy.
II
fala- centralizacja zaczęła się od kolei żelaznej, oraz od polityki. Powstanie
Banku Centralnego. Biurokratyzacja.
ROZDZIAŁ
V
TECHNICY
WŁADZY
Kto
wszystkim kieruje?- to typowe pytanie II fali. Anonimowi ONI
INTEGRATORZY
Podział
władzy na specjalistyczne dyscypliny, rozbicie pracy zawodowej na małe
fragmenty, rodziny na mniejsze komórki, ktoś musiał połączyć te fragmenty-
specjaliści, dyrektorzy, koordynatorzy itd. To oni określali rolę i zakres
obowiązków, decydowali o wszystkim. Integratorzy znaleźli się na szczycie. Nie
liczy się właściciel, ale ten co ma władzę nad firmą. Wynajęci menadżerowie, to
od integratorów zależało to, jak dobrze firma prosperuje.
INTEGRACYJNY
MOTOR
Powstanie
organizacji związków i stowarzyszeń, kościołów, klinik itp. Zrodził się wielki
rząd, motor systemu. Od tej pory rządy w różnych krajach systematycznie się
powiększały. Cel urzędników – stworzenie i podtrzymywanie cywilizacji i przemysłu. Partie politycy się
kłócili w różnych kwestiach, tutaj tylko byli zgodni. Rządy przyspieszały
rozwój kolei, portów, autostrad, kierowały pocztą itp. Ustanawiając przepisy
regulujące funkcje tych systemów. Przyspieszały tym uprzemysłowienie. Ich siłą
był przymus i dochody z podatków.
PIRAMIDY
WŁADZY
Powstanie
elit i rubelit, własne piramidy władzy miały : sport, religia, i oświata.
Powstanie establishmentów nauki, obrony i kultury. Rozczłonkowanie władzy
pomiędzy wyspecjalizowane elity, które podlegały integracji od strony
nadrzędnej elity.
SUPER
ELITY
Super
elity, to najwyższy poziom, to one odpowiadały za rozdział środków na
inwestycje analogiczne. Architektury elit, odradzające się po każdym powrocie.
Bywały porywy mające na celu budowanie nowego społeczeństwa opartego na
sprawiedliwości i równości, ale zawsze kończy się tak samo. Władza w rekach
ludzi powodowała, że powstawały nowe-STARE struktury.
ROZDZIAŁ
VI
WSPÓLNY
SCHEMAT
Systemy
polityczne oparte na jednym, wspólnym schemacie. Założenie- że ludzie spędzają
swój żywot tylko w 1 miejscu- system wyborczy oparty na głosowaniu w miejscu
zamieszkania.
MECHONOMANIA
Maszyny-
najważniejszy element II fali. Stworzenie instytucji mających wiele wspólnego z
maszynami z początku ery przemysłu.
PRZEDSTAWICIELSKI
PAKIET
Podstawowa
idea przedstawicielstwa:
-
wyposażenie wyborcy w prawo do głosowania,
-
wyposażenie partii w narzędzia do zbierania ich głosów,
-
kandydat partii zbierający głosy był przedstawicielem tych , co oddali na niego
głos,
-
powstanie ciał ustawodawczych,
-
powstanie władz wykonawczych.
Rząd
symbolem statusu postępowego kraju.
GLOBALNA
FABRYKA PRAW
Mechanizmy
demokracji sięgające od szczytu władzy, aż po wszystkie szczeble lokalne. Do
połowy XX w. dziesiątki tys. Rzekomo
suwerennych rządów na całej ziemi były powiązane ze sobą stosunkami
gospodarczymi. Rozwój możliwości podróżowania. To niby jeden wielki organizm,
globalna fabryka praw i przepisów.
USPOKAJAJĄCY
RYTUAŁ
Rząd
przedstawicielski, 1 człowiek- 1 głos. Humanitarny przełom w historii
ludzkości, to rząd przedstawicielski- wykorzystywany do utrzymywania się przy
władzy. Funkcja kontrolna wyborów, każdy ma prawo głosu- czyni złudzenie
równości wszystkich ludzi. Głosowanie to rytuał. Obywatelowi zdaje się, że ma
władzę. Wybory- farsa. Globalna fabryka praw- klasyczna maszyna do produkcji
nieciągłej. Elity stworzyły potężną machinę działającą w ciągle pod postacią
rojów urzędników- departamentów, ministerstw, komisji, bankietów i przyjęć,
przekazujące sobie wzajemnie informacje i wpływy.
Z
jednej strony machina nieciągła- wybory,
Z
drugiej strony machina ciągła- ci, których wybieramy i wszystko to, co robią.
To
nowy instrument kontroli społecznej. Rząd przedstawicielski polega na pseudo
przedstawicielstwie. To odpowiednik fabryki.
ROZDZIAŁ
VII
INDUSTREALNOŚĆ
II
fala, nowa rzeczywistość, nowy sposób myślenia o niej. Nowa definicja Boga,
miłości, sprawiedliwości, piękna i władzy. Nowe idee, postawy i analogie.
Zburzyła standardowe rozumienie czasu, przestrzeni, materii i przyczynowości.
Nowy światopogląd. Industrealność jest katalogiem idei i założeń II fali.
Wielkie starcie katolicyzmu z protestantyzmem w czasach reformacji.
ZASADA
POSTĘPU
Trzy
pokolenia będące wspólnym mianownikiem wszystkich krajów II fali, odróżniające
je od reszty świata.
-
przyrodę trzeba eksploatować,
-
człowiek jako pan przyrody jest w szczytowym osiągnięciu długiego procesu
ewolucji,
-
zasada postępu.
OPROGRAMOWANIE
CZASU
Potrzeba
precyzyjnego odmierzania czasu, ujednolicenie czasu, strefy czasowe, czas letni
i zimowy, linearność czasu- linia prosta. Podstawą wszelkiego programowania
gospodarczego , naukowego i politycznego jest czas.
PRZESTRZEŃ
W NOWEJ POSTACI
Kultura
nowej przestrzeni, migracja ludzi ze wsi do miast. Powstanie sieci przestrzeni
i coraz dokładniejsze jednostki miary. Mnożyły się granice przestrzenne,
powstały strefy celne i mapy. Kombinacja linii i katów prostych w układzie pól,
ulic, sieci kolejowej itp. Tez w
mieszkaniach.
Z
CZEGO SKŁADA SIĘ RZECZYWISTOŚĆ?
Powstają
nowe teorie materii. Atomizm fizyczny- atomizm filozoficzny. Atomistyczny modelrzeczywistości. Człowiek, jako atom.
ODWIECZNE
PYTANIE: DLACZEGO?
Dlaczego
jest tak, jak jest? Bo niewielkie cząsteczki
z których składa się świat oddziałują pomiędzy sobą. Świat, jako kule
bilardowe.
ROZDZIAŁ
VIII
KODA:
NAGŁY PRZEPŁYW
Rozszerzanie
się industrialnych idei podważyło autorytet kościoła i władzy politycznej.
Zmiany osobowości, powstaje nowy typ społeczny człowieka. Człowiek przemysłowy.
Zmiany psychologiczne, ekonomiczne, społeczne i polityczne. Naruszenie
biosfery, utrata energii z zasobów ziemi. Ludzie i systemy są na granicy
załamania. Kryzys wszystkiego. Przedefiniowanie ról kobiet i mężczyzn,
zacieranie podziałów na role zawodowe. Kryzys osobowości człowieka, epidemia
tych kryzysów.
ROZDZIAŁ
IX
NOWA
SYNTEZA
Niepowstrzymana
inflacja, bezrobocie, powstają społeczności ekonomiczne.
II
fala- rozkład elementów na najdrobniejsze czynniki, brak składania całości.
Ludzie potrafią analizować, ale nie potrafią syntetyzować.
ROZDZIAŁX
LOKOMOTYWY
ROZWOJU
Odcięcie
dostępu do światowych zasobów ropy- redukcje w technosferze II fali.
KU
SŁOŃCU I DALEJ
Dyskusje
na temat kryzysu energetycznego. Przewidywany dalszy wzrost cen ropy, koniec
ery nałogu benzynowego, dostatek węgla = zanieczyszczenie atmosfery i
degradacja klimatu.
Technologie
nuklearne- zagrożenia i koszty, ryzyko wojen atomowych, ryzyko od strony
terrorystów. Kres tej drogi, początek czegoś nowego, nowej bazy energetycznej.
Jesteśmy u progu nowego skoku
technologicznego.
Baterie
słoneczne- nowe źródło energii, energia uzyskiwana ze spalania śmieci,
wykorzystanie energii geotermicznej, wykorzystanie energii fal morskich.
Wieża
mocy.
Bateria
do samochodu o napędzie elektrycznym, akumulator REDOX 1, fale Tesla.
PRZEMYSŁY
NA JUTRO
II
fala- węgiel, koleje, włókiennictwo, maszyny, itd. Zużywa dużo energii, która
się kończy. Oddaje wiele odpadów zanieczyszczających środowisko. Rozpoczęło się
manipulowanie bardzo małymi obszarami przestrzeni- powstanie nowych gałęzi
przemysłu- komputerów i przetwarzanie danych, pojazdów kosmicznych,
półprzewodników, nowych komunikatorów itp.
Znacjonalizowanie
węgla, kolei i stali.
I
grupa- elektronika i komputery,
II
grupa – przemysł elektroniczny, system kabli światłowodowych. Eksplozja
elektroniczna.
BLIŻEJ
KOSMOSU
Przemysł
kosmiczny, to drugi sektor tworzącej się właśnie technosfery III fali.
Wytwarzanie wielu produktów w kosmosie, drastycznie malejące koszty ich
wytworzenia. Być może kiedyś ludzie osiedlą się poza Ziemią.
PODBÓJ
GŁĘBI MORSKICH
Kolejna
grupa przemysłów, wykorzystująca głębie morza- akwakultura- UPRAWA MÓRZ- ,
możliwości hodowli glonów z których można wytworzyć ropę naftową. Oceany-
źródła minerałów, miedzi, cynku, cyny, rudy, srebra, złota itp. Powstaje
górnictwo oceaniczne- pływające wioski i miasta- szyby wiertnicze są ich
zaczątkiem.
PRZEMYSŁ
GENETYCZNY
Wizje.
Człowiek wytwarza żywe materiały i robi z nich to, co z metalem. Poszukiwania
zastosowań do nowej mikrobiologii, manipulacje genetyczne, także na człowieku.
Wszystko może prowadzić ku hodowli nowej rasy człowieka. Przerobiliśmy już to z
Hitlerem… Istnieje zagrożenie, ze inżynieria genetyczna zostanie wprowadzona masowo,
jak przemysł w II fali. Hodowla różnych form życia , też przetwarzających
energię. Biologia może zająć miejsce chemii. Rewolucja bioagralna,
wykorzystanie biologii w rolnictwie. Szansa uwolnienia świata od głodu.
TECHNOREBELIANCI
Wykształceni
inżynierowie jądrowi i biochemicy, genetycy i lekarze, dobrze zorganizowani i
głoszący swoje poglądy. Wydaja własne pisma techniczne i propagandowe, są
KRAWEDZIĄ NATARCIA. Powstaje współczesna techno rebelia, techno rebelianci
uważają, że biosfera jest wątła a czym odkrywana technologia jest większa. Tym
większe jest ryzyko jej uszkodzenia. Domagają się sprawdzenia wszystkich nowych
technologii pod tym względem. Według
nich jeśli teraz nie przejmiemy kontroli nad technologią, to ona zrobi
to nad nami. Chodzi im o zhumanizowanie postępu technologicznego.
ROZDZIAŁXI
ODMASOWIENIE
ŚRODKÓW PRZEKAZU
Motyw
szpiegostwa, szpieg szuka informacji. Informacja- największy interes na świecie.
SKŁADNIA
WYOBRAŻEŃ
Bomba
informacyjna, przeobrażenie psychiki ludzkiej, zmiany w oceanie informacji.
I fala- wiedza czerpana z najbliższego otoczenia,
II
fala- wiedza czerpana z najbliższego otoczenia i mas mediów,
III
fala- uaktualnianie zdobywanej wiedzy, przelotność wyobrażeń.
ODMASOWIONE
ŚRODKI PRZEKAZU
Gazety
trącą czytelników, czasopisma o masowych nakładach też, druk własnych
publikacji przez organizacje i jednostki. Mnożą się stacje radiowe , a czas
spędzany na słuchaniu radia zmiesza się, maleje widownia TV. Rozwój nowej info sfery.
KULTURA
IMPULSÓW
Odmasowienie
środków przekazu odnasawia umysły ludzi.
Kultura
impulsów, krótkie impulsy informacyjne, kilkusekundowe informacje, reklamy,
piosenki itp. Powstaje społeczeństwo
informacyjne.
ROZDZIAŁXII
INTELIGENTNE
ŚRODOWISKO
Komputer-
klucz, jego powszechność. Globalna wioska, rozwój mikroprocesorów i
mikrokomputerów tzw. Chipów. Zastosowanie produkcji, Wielki brat, uzależnienia
od komputera.
POTĘGOWANIE
MÓZGU
Przeobrażenia info sfery są bez znaczenia dla ludzkiego mózgu. Praktyczny analfabetyzm.
Naturalne środowisko dzieci.
PAMIĘĆ
SPOŁECZNA
Pamięć
człowieka umiera, pamięć społeczna żyje dłużej.
I
fala- pamięć krótka, jednostkowa,
II
fala- upowszechnienie masowej oświaty, kartoteki, segregatory, inne miejsca
przechowywania danych.
II
fala- odmasowienie mediów i komputeryzacja.
ROZDZIAŁ
XIII
ZMIERZCH
PRODUKCJI MASOWEJ
Powstają
nowe środowiska pracy. Brudne i głośne fabryki zmieniają się warunki pracy.
CO
KOT NAPŁAKAŁ I TRYKOTOWE BLUZECZKI
Zmiana
sposobu produkcji masowej.
I
fala - produkcja seryjna,
II
fala – produkcja krótkich serii na zamówienie, odmasowienie produkcji.
Bluzeczki trykotowe produkowane seryjnie, jak w II fali, ale już nadruki na
nich są krótkimi seriami na zamówienie.
EFEKT
SZYBKOŚCI
Do
zmiany sposobu wytwarzania towarów przyczyniają się też inne wynalazki.
Maszyny. automatycznie przestawiają się na inne krótkie serie produkowane
metodą masową, różniące się nadrukiem. Klient włączony w proces produkcji.
CZYŻBY
ŚMIERĆ SEKRETARKI?
Spadek
zapotrzebowania na robotnika , wzmożone zapotrzebowanie na pracowników umysłowych. Podział na
pracowników fizycznych i umysłowych, rewolucje w pracy biurowej. Komputery
zastąpią sekretarki. Systemy poczty elektronicznej.
BIEGŁOŚĆ
W MASZYNOPISANIU KONIECZNA
Społeczny
sposób produkcji, szefowie wciąż nie chcą brudzić sobie rąk, potrzebują kogoś
do parzenia herbaty.
ROZDZIAŁ
XIV
WIOSKA
ELEKTRONICZNA
Wizje:
Przeniesienie
milionów zajęć z fabryk i biur do domu. Są przeciwnicy tych działań.
PRACA
DOMOWA
Wielu
ludzi już dziś pracuje w domach. Są tacy, którzy nie chcą tak pracować, choć by
mogli.”Gromady ludzi stłoczonych wokół komputera.”
Jednak
nie wszystko można zrobić na odległość. „Ludzie nie powinni żyć od siebie
dalej, niż o tysiąc stóp.”
TELEKOMUNIKACJA
ZAMIAST TRANSPORTU
Przewaga
telekomunikacji nad transportem, ustawiczne korki na drogach, brak miejsc do
parkowania, skażenie atmosfery spalinami itp. Rosnace kaszty dojazdu do pracy,
wysokie ceny ropy i benzyny, a koszty komputerów i innych maszyn z nimi
współpracujących maleją.
Praca
w domu więc oszczędzała by czas, energię, ropę spalaną na dojazdy itp.
Wszystko
to mogło by się przyczynić do poprawy stanu środowiska naturalnego, ponieważ
mniej spalin trafiało by do atmosfery. Wioski elektroniczne mogą na nowo scalić
rodziny.
SPOŁECZEŃSTWO
ZORGANIZOWANE WOKÓŁ DOMU
Elektroniczna
Wioska. Ogromne oszczędności energii i czasu. Ludzie pracujący w domach,
zacieśnienie więzi rodzinnych, ochrona środowiska, mniejsza ruchliwość
społeczna, większe uczestnictwo w życiu lokalnej społeczności. To niby nawrót
do I fali.
-
efekt środowiskowy,
-efekt
ekonomiczny,
-
efekt psychologiczny.
ROZDZIAŁ
XV
RODZINY
PRZYSZŁOŚCI
Rozpad
rodziny. Kryzys rodziny jest efektem industrializmu. Mówiąc o rodzinie, myślimy
o rodzinę II fali, a tu już III fala. Stad kryzys rodziny nuklearnej: żona-
kura domowa, mąż- żywiciel rodziny.
KAMPANIA
NA RZECZ RODZINY NUKLEARNEJ
-
zniszczyć komputery,
-
przywrócić produkcję masową,
-
blokada sektora usług,
-
zniszczyć TV i inne media,
-
kobiety do domów,
-
niskie pensje młodych,
-
zakaz antykoncepcji,
-
umasowienie społeczeństwa.
NIE-NUKLEARNE
STYLE ŻYCIA
Eksplozja
obyczajowa, Single, konkubinaty
BEZDZIETNA
KULTURA
Ludzie
świadomie decydują na to by nie mieć dzieci.
-
rodziny bezdzietne,
-
rodziny z jednym rodzicem,
-
rodziny zbiorowe(dzieci i dwa rozwiedzione małżeństwa),
-
małżeństwa homoseksualne,
-
grupy ludzi starszych,
-
skupiska plemienne,
-
komuny,
-
małżeństwa kontraktowe,
-
małżeństwa seriale,
-
rodziny gromadne.
GORĄCE
ZWIĄZKI
Rodziny
elektronicznych wiosek – większa zażyłość rodziny, lub rozpad małżeństw. Zmiana
stosunków w rodzinie z chłodnych na gorące.
COŚ
WIĘCEJ NIŻ MIŁOŚĆ
I
fala- zaspokajanie potrzeb towarzystwa, seksu, wsparcia, ciepła, wszystko to
nazwano miłością.
III
fala- poza miłością i seksem:
-
rozum,
-
sumienność,
-
odpowiedzialność,
-
dyscyplina wewnętrzna
KAMPANIA
NA RZECZ PRACY NIELETNICH
Wioska
Elektroniczna mogła by sprzyjać temu, że dzieci od maleńkości napatrzyły by się
na pracę rodziców w domu i po osiągnięciu pewnego wieku mogły by w niej uczestniczyć.
RODZINA
POSZERZONA ERY ELEKTRONICZNEJ
Typowa
dla I fali rodzina poszerzona, wielopokoleniowa, czasem przygarniająca sieroty.
W
III fali mogło by stać się podobnie, co zwiększyło by radykalnie szanse ich
przetrwania.
RODZINA
POD SĄD
Dezaktualizacja
ról w rodzinie, rodziny postnuklearne.
UŁATWIĆ
PRZEJŚCIE W JUTRO
III
fala = różnorodność form rodziny i zróżnicowanie ról ich członków. Odmasowienie
rodziny.
ROZDZIAŁXVI
NOWY
KODEKS POSTĘPOWANIA
Konflikt
pokoleń. Dzieci nie chcą powielać losu rodziców.
INACZEJ
NIŻ OD 9 DO 17
II
fala- poczucie czasu i punktualności, rodzice nie rozumieją, że praca w
określonych godzinach, dobra dla nich nie musi być dobra dla ich dzieci. Zmiana
w poczuciu czasu, pojawia się możliwość dostosowania czasu pracy do własnej
wygody. Indywidualizacja czasu pracy, ruchomy czas pracy.
MOLOCH
CIERPIĄCY NA BEZSENNOŚĆ
Skłonność
do pracy nocnej, stworzenie miejsc pracy o niepełnym wymiarze czasu pracy,
zmiana pór posiłków, odmasowienie czasu.
KOMPUTERMINARZ
TOWARZYSKI
Społeczne
konsekwencje restrukturalizacji czasu. Potęgowanie osamotnienia człowieka przez
prace w domu, izolacja społeczna. Brak bezpośrednich kontaktów, większość
kontaktów przez komputer. Konsekwencje dla transportu publicznego. Odmasowienie
czasu rozkłada ruch pasażerski w przestrzeni i czasie.
KOMPUTERY
I MARICHUANA
Nowy
rytm czasu II fali:
-
skutki psychologiczne,
-
skutki ekonomiczne,
-skutki
technologiczne.
Komputer-
przyczyna zmian w koncepcji czasu, efekt komputerowy, powstanie czasu realnego,
czas podświadomy, kompresja czasu.
Leki
poprawiające samopoczucie też zmieniają koncepcję czasu. Zmiany w rozumieniu
punktualności:
-
punktualność selektywna
-
punktualność sytuacyjna
Sytuacyjny
charakter punktualności i moralności.
ODEJŚCIE
OD STANDARYZACJI
II
fala kwestionuje standaryzację.
-
odmasowienie marketingu,
-
odmasowienie handlu,
-
odmasowienie konsumpcji.
Konfiguratywność
konsupcji8 i produkcji i cen, załamanie się umysłowości masowej, de
standaryzacja kultury, pojawienie się ruchów, które mają na celu cofniecie
wskazówek zegara.
NOWA
MATRYCA
Decentralizacja-
problem polityczny, ogarnie wydziały architektury i urbanistyki. Termin
decentralizacja stał się modny w dziedzinie zarządzania. Zmiana charakteru
władzy w zakładzie pracy. Decentralizacja obejmuje gospodarkę, jako całość.
MAŁE
W DUŻYM JEST PIĘKNE
Atak
na obsesyjne zamiłowania do maksymalizacji, maleje skala operacji ekonomicznych,
ani wielkie, ani małe nie jest piękne. Najpiękniejsze jest połączenie wielkiego
i małego. Krytyczne patrzenie na specjalizację i profesjonalizm. Koncentracja
pieniądza, energii zasobów i ludzi.. Rozproszenie ludzi pod względem
geograficznym.
ORGANIZACJA
PRZYSZŁOŚCI
Funkcjonowanie
na okrągło.
ROZDZIAŁ
XVII
POSTUMENT
KLIENTOWEGO TYPU
Pojawienie
się testów ciążowych usunęło w cień lekarzy, którzy do tej pory byli pierwszym
, którzy oznajmiali kobietom dobrą nowinę. Zaczęto samodzielnie stosować
ciśnieniomierze, gleukometry itp. Kobiety same na sobie przeprowadzają badania
piersi i wymazy do testów cytologicznych. Ludzie sami biorą odpowiedzialność za
własne zdrowie.
NIEWIDZIALNA
GOSPODARKA
Spadek
wzrostu wydajności, rozgraniczenie między producentem a konsumentem, zaciera
się …znaczenie zaczyna mieć postument.
OBŻARTUCHY
I WDOWY
Powstanie
organizacji skupiających ludzi, pomagających sobie nawzajem. Ich cel- pomoc
samym sobie. Ruch samopomocy. Ludzi łączy to samo zmartwienie. Ich znaczenie
gospodarcze.
OBSŁUŻ SIĘ SAM
Wszystko
robimy sami.
-
to, co robiła telefonistka,
-
pompy samoobsługowe na stacjach benzynowych
-
wyeliminowano kasjera,
-
supermarkety,
-
sklepy z przecenami,
-
„chłodne linie”,
-
„zrób to sam”,
-
samowystarczalność.
KONSUMENCI
PROJEKTANTAMI
Klienci
zatrudniani do pomocy do projektowania produktów w elektronice, odmasowienie
postępuje najszybciej. W tym wszystkim główną rolę gra komputer, więcej
narzędzi dostępnych człowiekowi.
PROSUMPCYJNY
STYL ŻYCIA
Demokratyzacja
niektórych rodzajów działalności. Zmiana roli rynku w społeczeństwie,
dostrzegalne zmiany w stylu życia, obniżenie czasu pracy.
EKONOMIKA
III FALI
Zanik
przemysłowego etosu gloryfikującego ciężką pracę, potrzeba przedmiotowania
całej terminologii ekonomicznej. Rozwój presumpcji zmieni myślenie ekonomiczne
i podłoże konfliktu ekonomicznego. Pojawia się nowe konflikty społeczne.
KRES
MARKETYZACJI
Zakończenie
wielkiego procesu budowania rynku, komplikująca się dystrybucja towarów i
włączenie się do rynku coraz większej liczby pośredników. Rynek jest
rzeczywistością ekonomiczną i strukturą psychospołeczną. Skutki jego istnienia
wykraczają daleko poza gospodarkę. Koniec ery budowania rynku , uzależnionego
od elektroniki, biologii i nowych operacji społecznych. Cywilizacja ponad rynkowa nadal potrzebująca rynku , ale której nie zżera już ustawiczna
potrzeba. Niekończący się łańcuch zmian cywilizacyjnych.
ROZDZIAŁ
XVIII
W
WIRZE IDEII
Ludzie
bezradnie szamocą się w wirze społecznych , wywołujących dezorientację
kakofonicznych idei.
Nasilająca
się wojna kulturowa.
NOWY
OBRAZ NATURY
Zmiana
stosunku człowieka do przyrody. Są prowadzone badania naukowe, powstają
stowarzyszenia, mieszkańcy miast tęsknią za wsią. Wszystko co naturalne jest
modne. Również przeświadczenie, że istnieje Zycie poza Ziemią i ludzie kiedyś
mogą zasiedlić kosmos. Ziemia wydaje się mniejsza i krucha.
PROJEKTOWANIE
EWOLUCJI
Zmiany
w widzeniu ewolucji, dryf genetyczny. Ewolucja sprzyja przystosowaniu a to z
kolei służy przetrwaniu. Rekonceptualizacja pojęcia ewolucji.
DRZEWO
POSTĘPU
Przewartościowanie
idei postępu. Szersze rozumienie postępu, różnorodność i bogactwo kultur na
miarę postępu.
PRZYSZŁOŚĆ
CZASU
Nowe
widzenie czasu, eksplozja i implozja fizyki. Mikroskopowe pojecie czasu,
makroskopowe pojecie czasu.
WĘDRÓWKI
W PRZESTRZENI
Luki
w pojmowaniu przestrzeni. Zmieniamy nasza najbliższą przestrzeń. III fala rozprasza
ludzi, co w końcu zmusi nas do zmiany założeń i oczekiwań na temat przestrzeni.
Nowe rozumienie świata. Spór o mapy- nowy sposób patrzenia na świat.
CAŁOŚCIOWOŚĆ
I POŁOWICZNOŚĆ
Nowe
ruchy i mody powstają, zapominamy o częściach, goniąc za całością. Całościowość
to połowiczność, narodziny nowej przyczynowości.
KOSMICZNA
SALA GIER
Idea
sprzężenia zwrotnego.
+
i –
Świat
wzajemnie oddziałujących na siebie sił.
Zadziwienie
i zaskoczenie:
-
czynniki potęgujące zmiany,
-
czynniki redukujące zmiany.
LEKCJA
TERMITÓW
Załamanie
równowagi, struktury rozpraszające. Spontaniczne tworzenie pewnych struktur.
Upadek struktury umysłowej ery industrialnej.
ROZDZIAŁ
XIX
WIZJA
GANDIEGO Z SATELITAMI
Upadek
imperium II fali rozsadza wszelkie przekonania na temat ubóstwa na świecie.
STRATEGIA
II FALI
Założenie,
że społeczeństwo osiągnęło szczyt postępu ewolucyjnego.
Przyczyny
niepowodzenia:
-
neokolonializm,
-
wadliwe planowanie,
-
korupcja,
-
zacofane religie,
-
związki plemienne,
-
korporacje ponadnarodowe,
-
CIA,
-
zbyt wolne lub zbyt szybkie tempo itp.
ROZPAD
MODELU SUKCESU
Ogólny
kryzys industrializmu, strajki, krachy energetyczne, katastrofy, przestępczość,
załamanie psychiczne, i cierpienie moralne. Najpierw rozwój, potem dobrobyt. Bogactwo jest wynikiem ciężkiej pracy.
STRATEGIE
I FALI
Lata
70-te – zaczęto przywracać strategie I fali, to odwrotność strategii II fali.
-
poprawa warunków życiowych wsi,
-
uwzględnienie czynników środowiskowych,
-
wykorzystanie tanich zasobów własnych,
-
kwestionowanie konwencjonalnych zawężonych definicji wydajności,
-
mniej technokratyczny stosunek do rozwoju,
-
uwzględnia zwyczaje i kulturę lokalną,
-
poprawa warunków biedoty,
-
niebezpieczne pomieszanie roli wysokorozwiniętej nauki i technologii.
DYLEMAT
III FALI
Ta
cywilizacja ma wiele cech I fali, to dialektyczny nawrót. Otwierają się nowe
szanse przed najbiedniejszymi narodami i przed najbogatszymi.
SŁOŃCE,
KREWETKI I ELEKTRONIKA
Połączenie
elementów przeszłości o przyszłości w jedna nową , lepszą teraźniejszość. Nowe
technologie III fali otwierają nowe możliwości , zgodność miedzy technologią
III fali , a istniejącymi stosunkami społecznymi. Nowe strategie technologiczne
III fali do walki z niedostatkiem krajów I fali. Decentralizacja produkcji i
rozwój komunikacji, zamiast sieci dróg- „widmo falowe”. Formułują się całkiem
nowe społeczeństwa- stop społeczeństw I i III fali.
PIERWOTNI
PROSUMĘCI
Zmarketyzowanie.
Problem nienagradzanej, nieprodukcyjnej pracy biedoty. Celem jest zwiększenie
wydajności i produkcji prosumentów. III fala podraża poglądy II fali. Lepsze
odżywienie- wyższy poziom inteligencji.
LINIE
STARTOWE
III
fala – nowe, równe możliwości dla wszystkich. Zwraca uwagę nie na słabości,
biedę i nieszczęście ludzi I fali, ale na tkwiące w jego naturze potęgę i siłę.
ROZDZIAŁ
XX
KODA:
WIELKI NURT
Nadchodzi
nowa cywilizacja, głębokie , równolegle zachodzące zmiany na wielu poziomach.
FUNDAMENTALIA
JUTRA
Zróżnicowanie
źródła energii:
-
słoneczne,
-
wodoru,
-
geotermiczne,
-
pływów morskich,
-
emitowane przez żywe organizmy,
-
wyładowań błyskawic,
-
syntezy termojądrowej,
-
operacje w kosmosie,
-
operacje w głębiach oceanów.
Podstawowy
surowiec- informacje i wyobraźnie. Zamiast telewizji- INDI-VIDEO. System
komunikacji nierasowej, program TV adresowany do indywidualnego odbiorcy. Stosowanie środków
farmakologicznych, umożliwiający porozumiewanie się bez słów. Informalizacja
społeczeństwa. Fabryka przestanie być modelem dla innych instytucji. Zaprzestanie
produkcji masowej. Biura przestaną przypominać nasze urzędy, wyeliminujemy
papier i szafy ze skoroszytami. Zmieni się rola sekretarki. Zmienny model
kształcenia, przeniesienie pracy do domu. Być może uniwersytety zajmą miejsca
fabryk, ”menadżerowie informacji”- ludzie sami zaczną ustalać tempo i
harmonogramy zadań w pracy i w domu.
- dekoncentracja i zróżnicowanie,
- zdecentralizowany sposób podejmowania
decyzji,
- zaostrzające się bezrobocie, powstanie nowy
typ człowieka- połaczenie producenta i konsumenta,
-
zmiana stosunku do prac domowych i ich znaczenie dla gospodarki,
- inne spojrzenie na pracę kobiet,
-
nowe założenie w temacie przyrody, postępu, ewolucji , czaru, przestrzeni,
materii i przyczynowości.
Wzrost
znaczenia regionów. Powstaną nowe sojusze, nowe strategie rozwoju.
NOWE
POJĘCIE: PRAKTOPIE
To
świat , ani najlepszy, ani najgorszy, jednak lepszy od poprzedniego, nie jest
statyczny, zastygły w nierealnej doskonałości. Brak w nich atawizmu. Nie jest
antydemokratyczny, ani militaryczny. Nie uniformizuje obywateli, nie niszczy
środowiska.
NIEWŁAŚCIWE
PYTANIE
Trudno
odnaleźć przyczynę III fali, nie pytamy wiec co jest przyczyną?, bo to pytanie
należy do II fali. Złożoność zasady przyczynowości – z drobnych zmian, poważne
konsekwencje. Zmiany III fali, to rezultaty konfliktu a nie postępu. Dążenie do
coraz większego zróżnicowania w społeczeństwie i do odmasowienia społeczeństwa
masowego.
ZAKOŃCZENIE
ROZDZIAŁ
XXI
NOWA
PSYCHOSFERA
Psychosfera
naruszona niby wybuchem bomby:
-
wzrost wskaźnika samobójstw wśród młodych,
-
alkoholizm,
-
depresje psychiczne,
-
wandalizm,
-
przestępczość.
Roztrzaskana
osobowość, fala złego samopoczucia i depresji.
SZTURM
NA SAMOTNOŚĆ
-
potrzeba więzi społecznej,
-
struktury,
-
poczucia sensu.
Plaga
samotności rozszerza się, izolacje społeczne. Samotność jest motorem
gospodarki. Samotność paradoksalnie
przeżywana zbiorowo. Powiększające się zróżnicowanie społeczne, przyczyny samotności:
-
odmasowienie społeczeństwa,
-
podkreślanie różnic a nie podobieństw.
Powszechna
choroba izolacji.
OD
CZEGO ZACZĄĆ?
Trzeba
zacząć od rodziny, rozszerzając zakres jej funkcji:
-
ulgi podatkowe dla rodzin nienuklearnych, niekonwencjonalnych, opiekujących się
starymi krewnymi,
-
zachęcenie rodziny do większego udziału w edukacji dzieci,
-
formy częściowego przechodzenia na
emeryturę,
-
odbudowa kontaktu: emeryci- młodzież,
-
agencja usług towarzyskich.
TELE-WIĘŹ
Zastąpienie
transportu wzajemnym komunikowaniem się
człowieka z człowiekiem. Komputery są narzędziem tworzenia wspólnoty. Wioska
Elektroniczna- biznes familijny przyszłości. Komunikacja = komunikowanie się.
Środki telekomunikacji stosowane z rozwagą mogą tworzyć „telewięzi”.
MARKOMAŃSKA
STRUKTURA
Człowiek
potrzebuje świadomości własnego miejsca w życiu i w świecie. Jej brak sprawia,
ze Zycie nie ma sensu. Struktura jest konieczna, a praca jest częścią
struktury. Bez struktury młodzież próbuje ją sobie stworzyć przez narkotyki.
SEKRET
KULTÓW
Sekty
stwarzają Lidziom samotnym możliwości przyjaźni. Dążenia do tego jest tak duże,
że pozwalają sobą manipulować.
Kult
zapewnia poczucie więzi z innymi a również poczucie struktury.
ORGANIZATORZY
ŻYCIA I PÓŁ KULTY
Zawodowi
i społeczni organizatorzy życia- ta rolę prowadzą niektórzy psychiatrzy. Skoro
kulty są złe, to może warto stworzyć półkul ty, jako ośrodki przystosowawcze,
dzięki którym po nauczeniu się, jak żyć sensownie. Człowiek mógłby wrócić do
domu.
-
świeckie organizacje z pogranicza życia cywilnego i opartego na dyscyplinie
wojskowej.
ROZDZIAŁ
XXII
OSOBOWOŚĆ
CZŁOWIEKA JUTRA
-
silny,
-
mądry,
-
spostrzegawczy,
-
ciało ma bardziej harmonijne,
-
- ruchy rytmiczne,
-
głos bardziej melodyjny,
-
„nowy umysł”
II
fala nie tworzy takiego ideału, to tylko spekulacje.
NOWE
WARUNKI ROZWOJU CZŁOWIEKA
Dzieci
będą żyły w społeczeństwie, które poświęca im coraz mniej czasu. W krajach
wysokorozwiniętych społeczeństwo siwieje, większą wagę przywiązuje się do
potrzeb ludzi starszych. Sprawy młodzieży są mniej ważne. Okres dorastania
stanie się krótszy i mniej przykry. Wzrastanie w warunkach Wioski
Elektronicznej wychowa kolejnego pracownika obok ojca i matki w domu. Krótsze
dzieciństwo i młodość, zmiany w szkolnictwie i oswiacie, skrócenie okresu
obowiązkowej nauki.
-
mniejsza potrzeba rywalizacji,
-
hedonistyczny egocentryzm.
NOWY
CZŁOWIEK PRACY
-
zindywidualizowany system płacy,
-
szwedzki półmisek,
-
ludzie domagający się, by ich praca służyła potrzebom społecznym.
ETYKA
PROSUMENTA
-
konkretne, namacalne realia,
-
obcowanie z konkretami,
-
przyjemność z pracy fizycznej i umysłowej,
-
równowaga miedzy obiektywizmem i subiektywizmem u przedstawicieli obu płci.
KONWIGURATYWNE
„JA”
Człowiek
samodzielnie buduje z wielu osobnych elementów swoje własne „ja”:
-
świadomość własnej indywidualności,
-
twórcy własnego wyobrażenia o sobie,
-
przymierzanie wyobrażeń siebie,
-
odważne kwestionowanie autorytetów i władzy,
-
chęć posiadania pieniędzy i praca , by je mieć.
ROZDZIAŁ
XXIII
POLITYCZNE
MAUZOLEUM
-
rewolucja w życiu politycznym,
-
wynalezienie zupełnie nowych instrumentów politycznych.
CZARNA
DZIURA
Kryzys
polityki, ustawy zaprzeczają jedna drugiej, albo się wręcz wzajemnie wznoszą.
Nad
produkcją ustaw:
-
biurokracja,
-
ogólnoświatowy kryzys demokracji,
-
zmiana ugruntowanych stosunków władzy,
-
brak możliwości przewidzenia skutków własnych decyzji.
PRYWATNE
ARMIE
Miej
kompetentne rządy, z mniejszą wyobraźnią
i mniej dalekowzrocznie podchodzą do rozwiązywania kryzysów.
KOMPLEKS
MESJASZA
To
iluzja , że zdołamy się uratować zmieniając człowieka na „górze”. Wołanie o
przywództwo- prowadzić może do dyktatury. Silny przywódca to taki być może, co
to potrafi słuchać ludzi, bo władza powinna polegać na wyobraźni.
W
SIECI PROBLEMÓW
Obecne
struktury polityczne stały się anarchiczne.
SPRZĘŻENIE
PROBLEMÓW
Instytucje
polityczne są przestarzałe, sprzężenie problemów. Komplikacje labiryntu
biurokratycznego.
TEMPO
DECYZJI
Bezsilność
i dezorientacja rządów. Przemiany społeczne powiększają napięcia decydentów.
Załamanie polityki i sposobu sprawowania władzy.
BRAK
ZGODY I JEDNOŚCI
Odmasowienie
i przestawienie całego systemu społecznego na wyższy stopień zróżnicowania i
złożoności. Odczarowanie życia politycznego.
IMPLOZJA
DECYZJI
-
zbyt wielka liczba decyzji zapadających zbyt szybko w tematach zbyt wielu spraw
obcych i nieznanych. Staroświecka technologia polityczna. Nadchodzą nowe wstrząsy
polityczne i kryzysy, których nie rozwiążą ani silni , ani słabi przywódcy,
ponieważ działają za pośrednictwem
przestarzałych instytucji.
Anarchiczność
naszych głównych instytucji politycznych i rządowych. Być może do głosu dojdą
ludzie podobni Hitlerowi.
ROZDZIAŁ
XXIV
DEMOKRACJA
XXI WIEKU
Budowa
nowej cywilizacji na gruzach poprzedniej wymaga zaprojektowania nowych,
właściwych struktur politycznych w wielu krajach naraz.
WŁADZA MNIEJSZOŚCI
Jedną
herezją leżącą u podstaw rządu III fali jest
zasada mniejszości, liczą się teraz mniejszości.
II
fala kwestionuje wszelkie obiegowe założenie na temat współzależności miedzy
rządami większości a sprawiedliwości społecznej. Potrzeba odrzucenia
anarchicznych struktur politycznych. Walka społeczna i polityczna na
inteligentniejszym poziomie. System wyborczy „mini - większościowy”.
DEMOKRACJA
NA WPÓŁ BEZPOŚREDNIA
Zasada
demokracji na wpół bezpośredniej to krok od przedstawicielstwa do reprezentacji
samego siebie przez każdego obywatela. Upadek koncepcji rządu
przedstawicielskiego.
DELEGACJA
WŁADZY
-
większy udział we władzy grup mniejszościowych ,
-
nadanie bezpośrednich praw ludziom w systemie rządów. Decentralizacja
polityczna działalności gospodarczej, komunikacji itp.
ROZSZERZENIE
ELIT
„Brzemię
decyzji” , to brak zdolności grup rządzących do podejmowania decyzji
konieczności powołania nowych elit i rubelit. Dwie wojny polityczne. Formowanie
się dwóch głównych obozów:
-
zwolennicy II fali,
-
zwolennicy II fali.
Walka
pomiędzy tymi dwoma siłami dotyka wszystkich i reorganizuje, porządkuje na nowo
politykę.
NASZYM
PRZEZNACZENIEM- TWORZYĆ
III
fala będzie tworzyć nowe formy cywilizacji, to już się dzieje. Czeka nas w
związku z tym jeszcze wiele konfliktów i agresji.
