Etapy procesu badawczego:
Wytworem procesu badawczego jest
teoria naukowa.
Teoria= problem, hipotezy, plan
badawczy, pomiar, zbieranie danych, analiza danych, generalizacja.
Pod wpływem cyklu badawczego mogę
zbadać problem badawczy.
Sztuką jest umiejętność sformułowania
problemu. W pracy musi być sformułowany problem. Praca badawcza jest sposobem
rozwiązywania problemów.
Nauka składa się z twierdzeń ogólnych.
Wszystkie etapy są w ścisłym związku z
teorią.
Nie wszystkie problemy są problemami
typu naukowego.
Hipotezy- sformułowanie pewnej
odpowiedzi na problem,
Teza-
twierdzić,
hipoteza- prawie twierdzić.
Asercja pomiędzy
Wypowiedź
prawdopodobna(prawdopodobieństwo logiczne)
Hipotezy można obalić, lub
potwierdzić.
Hipotezy się weryfikuje w toku badań.
Proces konfirmacji( potwierdzenia)
Proces falsyfikacji ( obalenia)
bardziej dziś popularna.
Proces konfirmacji:
Z hipotezy wynikają jakieś następstwa.
Bardziej efektywny proces
falsyfikacji.
Pomiar = co?, czym?, jak?, co się z tym
zrobi?
Badanie opisowe
Epistemie
- wiedza pewna
-opinie wartościowe, lecz nienaukowe.
Pomiar związany jest z odwzorowaniem
Badanie - pomiar postaw, opinii, wiedzy
Pomiar
- skalowanie( pomiary społeczne)
- pomiar właściwy ( pomiary fizyczne)
Pomiar musi być rzetelny, nauka
pomiarowa tworzy się etapami.
Badania pilotażowe
Schemat przedstawiający proces
badawczy, składa się z etapów:
- faz koncepcyjnych- postawienie
hipotezy, postawienie planu badawczego itp.
- faz wykonawczych- zaczyna się na
zbieraniu danych.
 |
Podstawowe metody zbierania danych:
- obserwacja – metoda spostrzegania.
Zbieranie danych musi być kierowane
przez walory naukowe.
Rodzaje obserwacji:
- bezpośrednie- bez specjalnych
narzędzi wzmacniających nasze zmysły
-pośrednie- dzięki przyrządom,
narzędziom wzmacniamy obraz , np. teleskopy, mikroskopy itp.
Filozofia nie potrzebuje narzędzi.
Badania przyrodnicze tak.
Zbieranie danych o zjawiskach
społecznych:
- obserwacja bezpośrednia
- obserwacja uczestnicząca- obserwator
jest wewnątrz grupy. Wymaga wielu
walorów , które powinien posiadać obserwator.
- nie interpretować tego, co się
obserwuje.
Obserwując świat porządkujemy nowe
fakty. Trzeba obiektywnie oceniać świat. Obserwacji towarzyszy pomiar
społeczny:
EKSPERYMENT
Jest połączeniem obserwacji z
zabiegiem izolacji zjawiska obserwowanego od otoczenia.
EKSPERYMENT MYŚLOWY
Uprzytomnienie sobie przebiegu zjawisk
by ustalić jednoznacznie związki przyczynowo-skutkowe. To trudne w warunkach
naturalnych.
ANKIETA
Typy ankiety- w jaki sposób
udostępniamy formularz ankiety dla respondentów.
- ankieta bezpośrednia, osobiście
dostarczona,
- ankieta ogólna, pozostawiona w
dużych zbiorowiskach,
- ankieta internetowa, wysyłana pocztą
e mail
- ankieta pocztowa,
- ankieta telefoniczna
- ankieta opakowaniowa,
- ankieta prasowa
Najważniejsze metody, stosowane
dzisiaj
- pocztowa,
- bezpośrednia,
- ogólna,
Problem udostępniania danych to
problem miedzy kosztem, czym koszt większy, tym większa zwrotność.
- ankieta pocztowa- stosunkowo duża
zwrotność formularzy
- ankieta ogólna- najmniejsza
zwrotność
Są metody zwiększające odsetek
odpowiedzi.
- konstrukcja formularza ankiety, czym
więcej pytań, tym zwrotność mniejsza.
- estetyczność formularza, wielkość,
rodzaj Trzcionki, kolor itp.
- zapewnienie anonimowości badań,
- pisze się list kto prowadzi badania,
w jakim celu, że są anonimowe i że respondent ma dostęp do wyników.
- telefon towarzyszący ankiecie
pocztowej,
- załączenie znaczka i koperty
zwrotnej.
ANALIZA
Przeciwieństwem analizy jest synteza.
Analiza- rozłożyć na mniejsze części.
Zasady wg. Kartezjusza:
- zasada pewności- przyjmuje się tylko
to, co jest jasne i wyraźne dotyczy to zakresu i treści, stosuje tylko pojęcia
wyraźne i jasne
-By poznać problem złożony dzielę go
na najmniejsze części.
- ZASADA SYNTEZY- zaczynam poznawanie
od najprostszych elementów do najbardziej złożonych
- zasada kontroli- sprawdzam, czy nie
zaginął żaden element z p. 3
Największe znaczenie w kulturze
badania ma:
- analiza logiczna- analiza
przeprowadzonych rozumowań
a) wnioskowanie
Chodzi o to żeby w tekstach
podlegających badaniu kontrolować je pod względem formalnej poprawności.
b) Badanie sensowności empirycznej
zdań- trzeba zbadać na ile zdania, zwłaszcza ogólne są powiązane ze zdaniami
spostrzeżeniowymi
c) badanie sensu twierdzeń- polega na
przekładzie twierdzeń na zrozumiałe wypowiedzi.
Każdy przekład jest obciążony pewnym
błędem.
- analiza syntaktyczna- to jest to, co
robimy przy wykorzystaniu analizy statystycznej. Dotyczy danych o populacji lub
pewnej zbiorowości statystycznej. Np. człowiek, błąd ortogr. W wypracowaniach
uczniów
Zbiór powstaje gdy jest jedna wspólna
własność
A)
Badanie proste - wyznaczona grupa
B)
Badania reprezentatywne - wszyscy
Badanie przeprowadza się na próbie np.
co 10 osoba.
Analiza statystyczna może mieć
charakter:
- badania struktury tej populacji
- badanie cech rozkładu tej populacji
Analiza ma charakter ujawnienia:
- miar tendencji centralnej
- rozproszenia
- współzależności
- dynamika zjawiska w czasie
MIARY ROZPROSZENIA- jakie jest zróżnicowanie w pewnej populacji.
- mamy współzależności- korelacje ,
współzależność przyjmuje wartość bezwzględną-1 do 1, im wartość bezwzględna
tego współczynnika jest większa. Przyjmuję że 0 jest bez skutku, powyżej 0 jest
zależność.
Współzależność w zjawiskach
społecznych jest rzadka, jest np. współzależność czasu poświęconego na naukę a
ocenami.
Jak jedno rośnie, drugie rośnie to
jest pozytywnie skorelowane.
- krzywa regresji- odpowiada jeżeli
rośnie wartość 1 cechy o ile wzrośnie wartość 2 cechy.
- dynamika zjawisk w czasie np. wzrost
cen, bezrobocia itp.
- analiza treści- stosowana do
utworów, książek, pamiętników, utworów muzycznych itp. Polega na ujawnieniu
treści jawnych i niejawnych.
UOGÓLNIENIE
Dojście do pewnych ogólnych twierdzeń.
Stosuje się pewne schematy wnioskowania
- wnioskowanie indukcyjne-
a) indukcja niezupełna,
b)indukcja naukowo upodabniająca,
c) Indukcja eliminacyjna tzw. Kanony
Milla
d) Wnioskowanie statyczne
Na podstawie tych rodzajów dedukcji
dochodzi się do ogólnych twierdzeń.
- jest też indukcja zupełna-
dochodzenie do wyników badań na podstawie wszystkich jednostek badanych. Np. spis powszechny
Inny przypadek:
Badam tylko część grupy i na tej podstawie
wyciągam ogólny wniosek. To przykład
indukcji niezupełnej. Indukcja niezupełna nie ma dużej wartości poznawczej.
Metoda indukcji niezupełnej Naukowo
uzupełniającej
- wykluczenie możliwości pojawienia
się przypadku negatywnego
- zbadanie czy istnieje powiązanie
podmiotu i przedmiotu poprzez jego naturę np. czy wszystkie łabędzie są białe?
Czy to cecha konstytutywna( powiązana)? Np. płetwy, długa szyja, dziób itp.
Jeżeli wchodzi do natury, znaczy, że jest prawdopodobne, że wniosek jest
prawdziwy.
KANONY MILLA
Jest ich 5, pozwalają na ustalenie
związków przyczynowo-skutkowych
- kanon jedynej zgody
- kanon jedynej różnicy
- Połączony kanon jedynej zgody i
jedynej różnicy
- Kanon zmian współtowarzyszących
- kanon reszt
Kanony Milla przygotowują plan przeprowadzenia
eksperymentu
WNIOSKOWANIE STATYSTYCZNE
Przeprowadza się, gdy badania mają
charakter reprezentatywny.
Odmiany:
- testowanie hipotez statystycznych
- estymacji parametrów ( szacowania)
Parametr to wartość pewnej cechy w
danej populacji np. średni wzrost -wartość średnia to statystyka, a wartość dla
ogółu to parametr.
Jak określić parametr na podstawie
statystyki?
- testowanie hipotez statystycznych
wniosek zawsze jest przyjęty z określonym poziomem prawdopodobieństwa błędu.
Wedle prawa wielkich liczb znaczy im
więcej będę miała jednostek statystycznych tym mocniej zbliżę się do
prawdopodobieństwa. Np. rzut kostką jest 1/6, ale to nie znaczy, że raz na 6
rzutów wypadnie 6.
Stawia się hipotezę zerową i poddaje
się ją testowaniu, dokonuje się określenia wartości parametru.
Można popełnić błędy
- polegający na odrzuceniu hipotezy
zerowej pomimo tego że jest prawdziwa,
- nie odrzuciło się hipotezy zerowej,
pomimo tego, że jest fałszywa
Szacowanie wartości parametru dla tej
populacji.
+ estymacja przedziałowa- podaje się
przedział w którym mieści się wartość tego parametru np. od 177 do 165 cm
mieści się wzrost studentów z błędem 5%
Podstawowy błąd:
Przeprowadza się badania
reprezentatywne nie ma prawa uogólnienia.
