Prowadząc
badania nad lokalizacją i rekonstrukcją przebiegu dawnej, nieistniejącej od
ponad stu lat linii kolejowej, prowadzącej z Terespola Pomorskiego do Świecia,
odkryłam wiele ciekawostek dotyczących samej stacji kolejowej.
Sytuacja
historyczna w Terespolu jest ogólnie dziwna i frapująca.
Poszukując
początków samej wsi, niewiele się można doszukać, zaledwie kilka niemieckich
map, zaświadczających, że już w 1879 roku osada istniała.
A jakże by
istnieć nie miała, skoro tory kładziono tu kilkadziesiąt lat wcześniej?
Jest wielce
prawdopodobnym, że przyczyną jej powstania były właśnie tory, które kładziono
tutaj około 1850 roku.
Szukając
informacji w sieci Internet natrafiłam na dwie archiwalne, niezwykle
interesujące pocztówki, przedstawiające dworzec kolejowy w Terespolu z początku
XX wieku.
Pierwsza,
nosi niemiecki opis, że jest to dworzec kolejowy w Terespolu lubelskim. Opis
ten niewątpliwie jest mylny, ponieważ na rewersie owej pocztówki widnieje
stempel pocztowy „Terespol, Prusy Zachodnie”, co moim zdaniem dowodzi, że nadawca tej niezwykłej
pocztówki był z Pomorza. Z tego wysnułam prosty wniosek, że zdjęcia podpisywane
jako Terespol w woj. lubelskim bywają w rzeczywistości zdjęciami z Terespola
Pomorskiego !
 |
| Stara pocztówka znaleziona w sieci (http://www.akpool.de/ansichtskarten/) |
Druga znaleziona przeze mnie pocztówka pochodzi z aukcji Allegro i przedstawia terespolski dworzec w nieco bardziej z boku, niż powyższa.
 | |
Wydawca : G. Buechner, Świecie.
|
To ta pocztówka pomogła mi zidentyfikować istniejący dziś w zmienionej formie budynek dawnego dworca.
 |
| Analiza porównawcza, góra - murek budowli współczesnej, dół - murek budowli z pocztówki powyżej. |
By upewnić się,
że budynkiem starego dworca kolejowego w Terespolu Pomorskim jest ten o którym
myślę, wykonałam analizę porównawczą murków budowli widniejących na pocztówce i
zdjęciu współczesnym, wykonanym przeze mnie kilka dni wcześniej.
 |
| Współcześnie istniejący budynek mieszkalny, który przed ponad stu laty pełnił funkcje dworca kolejowego. Na zdjęciu widoczny , zachowany fragment omawianego przeze mnie muru. |
 |
| Budynek w całej okazałości, zdjęcie wykonane od strony torów. W tle widoczny (podobnie jak na pocztówce) budynek starej poczty. |
Jednak porównując budynek z pocztówki z budynkiem widocznym na zdjęciu powyżej z trudem można odnaleźć wspólne cechy.
Dlaczego?
Tu z pomocą
przyszedł mi ponownie Internet i wpis w przeglądarce " Terespol
lubelski", dzięki niemu odnalazłam ten obrazek.
 |
| Zdjęcie zburzonego(możliwe że spalonego) dworca kolejowego, na nim widoczny jest opisywany przeze mnie murek ( zdjęciawoenne.com) |
Zdjęcie
niewątpliwie przedstawia ten sam budynek, co na obu opisywanych przeze mnie starych
pocztówkach.
Z
tego wynika jednoznacznie, że budynek starego dworca kolejowego w Terespolu
Pomorskim w 1939 roku uległ zniszczeniu, a gdy został odbudowany, otrzymał
obecny, współczesny kształt.
 |
| Widok budynku od strony ulicy. Wyraźnie widać dobudowaną, piętrową część budynku z prawej strony. |
Tak
niska część budynku została nadbudowana, ale wciąż wyraźnie widać, że to
późniejsza "robota", szczególnie od strony ulicy...
Tyle
na temat identyfikacji samego budynku starego dworca kolejowego, który
prawdopodobnie został zbudowany tu razem z torami (1885) i swoją funkcję pełnił
bardzo krótko, podzielając los pierwszych torów kolejowych do Świecia. Tyle, że
tor prowadzący do Świecia rozebrano, a budynek starego dworca przeznaczono na
inne cele.
Bardzo
szybki rozwój Świecia, narastająca liczba pasażerów i towarów wymusiły
prawdopodobnie konieczność budowy nowego, znacznie większego budynku,
dworca, który pełni tą funkcję do dnia dzisiejszego.
 |
| Dzisiejszy dworzec kolejowy w Terespolu Pomorskim |
Budynek nowego dworca jest bardzo stary, bo w zgodzie ze starymi mapami, istniał
już w 1909 roku, a kto wie, może już pod koniec XIX wieku...Tyle, że możliwym
jest, że na początku nie był wcale budynkiem dworcowym...
Po rozbudowie stacji w
Terespolu Pomorskim o nowe bocznice i perony, te ostatnie były
odległe od starego dworca o blisko 200 metrów, to było bardzo niepraktyczne.
Rozwój, rozbudowa wymuszają nowe, lepsze bardziej funkcjonalne rozwiązania.
Więc to dobry powód do budowy "nowego" dworca.
Możliwe, że
rozbiórka torów do Świecia nastąpiła właśnie wtedy, gdy ukończono rozbudowę
stacji i budowę nowych torów prowadzących przez wiadukt i działo się to w tym
samym czasie, co przeniesienie funkcji zarządzania i kierowania ruchem do
nowego budynku.
Wiadukt, pod
którym przechodzą ludzie i jeżdżą samochody wybudowano już ponad 100 lat temu,
prawdopodobnie dlatego, że ruch kolejowy już wtedy był bardzo duży.
Jednocześnie zlikwidowano tradycyjny, naziemny przejazd.
Gdy
zbudowano to pierwsze, dawne torowisko, budynków nowej stacji jeszcze
nie było, a ulica Dworcowa kończyła się przy starym dworcu. Gdy wybudowano
budynki nowego dworca, przedłużono do nich ulicę.
Niestety, stara
linia kolejowa przecinała ją przy starym dworcu, ograniczając znacznie swobodę
dojazdu do budynków nowej stacji. Było to z pewnością bardzo kolizyjne miejsce.
Wybudowanie
nowego toru do Świecia całkowicie rozwiązało ten problem. Tor przestał być
potrzebny, więc czym prędzej go rozebrano. Dojazd do nowego dworca stał się
bezpieczny i nieograniczony.
