14.09.2012

Stara stacja kolejowa w Terespolu Pomorskim


     Prowadząc badania nad lokalizacją i rekonstrukcją przebiegu dawnej, nieistniejącej od ponad stu lat linii kolejowej, prowadzącej z Terespola Pomorskiego do Świecia, odkryłam wiele ciekawostek dotyczących samej stacji kolejowej.

Sytuacja  historyczna w Terespolu jest ogólnie dziwna i frapująca.

Poszukując początków samej wsi, niewiele się można doszukać, zaledwie kilka niemieckich map, zaświadczających, że już w 1879 roku osada istniała.

A jakże by istnieć nie miała, skoro tory kładziono tu kilkadziesiąt lat wcześniej?


Jest wielce prawdopodobnym, że przyczyną jej powstania były właśnie tory, które kładziono tutaj około 1850 roku.

Szukając informacji w sieci Internet natrafiłam na dwie archiwalne, niezwykle interesujące pocztówki, przedstawiające dworzec kolejowy w Terespolu z początku XX wieku.

Pierwsza, nosi niemiecki opis, że jest to dworzec kolejowy w Terespolu lubelskim. Opis ten niewątpliwie jest mylny, ponieważ na rewersie owej pocztówki widnieje stempel pocztowy „Terespol, Prusy Zachodnie”, co moim zdaniem dowodzi, że nadawca tej niezwykłej pocztówki był z Pomorza. Z tego wysnułam prosty wniosek, że zdjęcia podpisywane jako Terespol w woj. lubelskim  bywają w rzeczywistości zdjęciami z Terespola Pomorskiego !

  Stara pocztówka znaleziona w sieci (http://www.akpool.de/ansichtskarten/)


Druga znaleziona przeze mnie pocztówka pochodzi z aukcji Allegro i przedstawia terespolski dworzec w nieco bardziej z boku, niż powyższa.



Wydawca : G. Buechner, Świecie.


Aukcyjna - Allegro nr.1929395691, obieg 1901 rok.

To ta pocztówka pomogła mi zidentyfikować istniejący dziś w zmienionej formie budynek dawnego dworca.


Analiza porównawcza, góra - murek budowli współczesnej, dół - murek budowli z pocztówki powyżej.


By upewnić się, że budynkiem starego dworca kolejowego w Terespolu Pomorskim jest ten o którym myślę, wykonałam analizę porównawczą murków budowli widniejących na pocztówce i zdjęciu współczesnym, wykonanym przeze mnie kilka dni wcześniej.


Współcześnie istniejący budynek mieszkalny, który przed ponad stu laty pełnił funkcje dworca kolejowego. Na zdjęciu widoczny , zachowany fragment omawianego przeze mnie muru.
Budynek w całej okazałości, zdjęcie wykonane od strony torów. W tle widoczny (podobnie jak na pocztówce) budynek starej poczty.


Jednak porównując budynek z pocztówki z budynkiem widocznym na zdjęciu powyżej z trudem można odnaleźć wspólne cechy. 
Dlaczego?
Tu z pomocą przyszedł mi ponownie Internet i wpis w przeglądarce " Terespol lubelski", dzięki niemu odnalazłam ten obrazek.

Zdjęcie zburzonego(możliwe że spalonego) dworca kolejowego, na nim widoczny jest opisywany przeze mnie murek ( zdjęciawoenne.com)



Zdjęcie niewątpliwie przedstawia ten sam budynek, co na obu opisywanych przeze mnie starych pocztówkach.
Z tego wynika jednoznacznie, że budynek starego dworca kolejowego w Terespolu Pomorskim w 1939 roku uległ zniszczeniu, a gdy został odbudowany, otrzymał obecny, współczesny kształt. 

Widok budynku od strony ulicy. Wyraźnie widać dobudowaną, piętrową część budynku z prawej strony.


Tak niska część budynku została nadbudowana, ale wciąż wyraźnie widać, że to późniejsza "robota",  szczególnie od  strony ulicy...

Tyle na temat identyfikacji samego budynku starego dworca kolejowego, który prawdopodobnie został zbudowany tu razem z torami (1885) i swoją funkcję pełnił bardzo krótko, podzielając los pierwszych torów kolejowych do Świecia. Tyle, że tor prowadzący do Świecia rozebrano, a budynek starego dworca przeznaczono na inne cele.
Bardzo szybki rozwój Świecia, narastająca liczba pasażerów i towarów wymusiły prawdopodobnie  konieczność budowy nowego, znacznie większego budynku, dworca, który pełni tą funkcję do dnia dzisiejszego.


Dzisiejszy dworzec kolejowy w Terespolu Pomorskim


Budynek nowego dworca  jest bardzo stary, bo w zgodzie ze starymi mapami, istniał już w 1909 roku, a kto wie, może już pod koniec XIX wieku...Tyle, że możliwym jest, że na początku nie był wcale budynkiem dworcowym...
Po rozbudowie stacji w Terespolu Pomorskim  o nowe bocznice i perony, te ostatnie były odległe od starego dworca o blisko 200 metrów, to było bardzo niepraktyczne. 
Rozwój, rozbudowa wymuszają nowe, lepsze bardziej funkcjonalne rozwiązania. Więc to dobry powód do budowy "nowego" dworca.

Możliwe, że rozbiórka torów do Świecia nastąpiła właśnie wtedy, gdy ukończono rozbudowę stacji i budowę nowych torów prowadzących przez wiadukt i działo się to w tym samym czasie, co przeniesienie funkcji zarządzania i kierowania ruchem do nowego budynku.

Wiadukt, pod którym przechodzą ludzie i jeżdżą samochody wybudowano już ponad 100 lat temu, prawdopodobnie dlatego, że ruch kolejowy już wtedy był bardzo duży. Jednocześnie zlikwidowano tradycyjny, naziemny przejazd.
Gdy zbudowano to pierwsze, dawne torowisko, budynków nowej stacji jeszcze nie było, a ulica Dworcowa kończyła się przy starym dworcu. Gdy wybudowano budynki nowego dworca, przedłużono do nich ulicę. 
Niestety, stara linia kolejowa przecinała ją przy starym dworcu, ograniczając znacznie swobodę dojazdu do budynków nowej stacji. Było to z pewnością bardzo kolizyjne miejsce.
Wybudowanie nowego toru do Świecia całkowicie rozwiązało ten problem. Tor przestał być potrzebny, więc czym prędzej go rozebrano. Dojazd do nowego dworca stał się bezpieczny i nieograniczony.